دوره 3، شماره 11، زمستان 99، صفحات 38 - 25

نویسندگان : سعیده موسوی‌خواه ¹ ، اردلان ذوالفقاران * ² ، هدیه احمدپری ³

چکیده :
داده‌های مربوط به بارندگی در هر منطقه نقش بسیار مهمی در بررسی مسائل منابع آبی دارند. اما به دلیل نبود ایستگاه‌های بارانسنجی در تمام محدوه‌ی مورد مطالعه نیاز به میانیابی و بازسازی داده‌ها می‌باشد. از آنجا که روش‌های درونیابی متعددی وجود دارد، تعیین بهترین روش درونیابی مشکل خواهد بود و انتخاب بهترین روش و تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی بارش بستگی به شرایط جغرافیایی منطقه دارد و بایستی برای هر منطقه بصورت جداگانه بررسی شود. روش‌های زمین آماری به دلیل در نظر گرفتن موقعیت و آرایش داده‌ها و همچنین همبستگی مکانی آنها معمولا دقت مناسبی را ارائه می‌کنند. در این پژوهش، به ارزیابی تخمینگر کریجینگ در میانیابی بارش در استان اصفهان پرداخته شده است. بررسی نرمال بودن داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS انجام شده است. در تمامی ماه‌ها داده‌های اولیه نرمال نبوده است. نرمال‌سازی و بررسی سطح اعتمادپذیری نرمال بودن داده‌ها توسط دو آزمون شاپیرو ویلک و کلموگراف اسمیرنوف انجام شد. پس از نرمال‌سازی و بررسی سطح اعتمادپذیری نرمال بودن داده‌ها، داده‌ها وارد محیط نرم‌افزار GIS شد و آنالیزها جهت تعیین مدل مناسب انجام شد. نتایج نشان داد که در اکثر ماه‌ها مدل گوسین، بهترین مدل است که دلیل آن پیوستگی مکانی بالای داده‌های بارش در محدوده مورد مطالعه بوده است. پس از انتخاب مدل مناسب، نقشه‌های پهنه‌بندی استخراج شده و RMSE پایین بدست آمده در تمامی ماه‌ها نشان از مطلوب بودن روش کریجینگ در پهنه‌بندی بارش در استان اصفهان می‌باشد. نتایج آزمون t برای داده‌های مشاهداتی و تخمینی در تمامی ماه‌ها نشان دهنده‌ی عدم اختلاف معنی‌دار بین داده‌های مشاداتی و تخمینی می‌باشد.

کلمات کلیدی :
زمین آمار، کریجینگ، GIS، SPSS، نرمال‌سازی، پهنه‌بندی، میانیابی، مدل گوسین